Hơn 1ha diện tích đất lúa thuộc vùng trũng phèn, chuyên canh trồng lúa ngày nào của gia đình anh Lê Huỳnh Việt Trung, xã Tân Long, thị xã Ngã Năm (Sóc Trăng) đã được thay thế bằng ruộng dưa lưới xanh mượt, với số lượng trái dày đặc nằm trên nền đất.

“Hành trình” đưa dưa lưới xuống chân ruộng

Hơn 15 năm về vùng đất trũng phèn xã Tân Long, thị xã Ngã Năm lập nghiệp, anh Việt Trung đã chuyển dần diện tích đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng nhiều loại cây trồng khác nhau như: ổi, xoài... Ngoài trồng các loại cây ăn trái, anh Trung còn tìm tòi nghiên cứu phát triển trồng dưa lưới, vì trái dưa lưới tốt cho sức khỏe con người, cùng với đó dưa lưới có giá trị kinh tế cao.

Dưa lưới được trồng bên trong nhà lưới và trồng trực tiếp trên nền đất không sử dụng chậu bên trong có giá thể. Ảnh: THÚY LIỄU

Năm 2020, anh Trung xây dựng nhà lưới để trồng dưa lưới, diện tích 520m² thử nghiệm, với 1.300 dây dưa. Thông thường, dưa sẽ được trồng trong chậu có giá thể, còn anh Trung trồng luôn dây dưa trên nền đất kết hợp lót bạt ngay bên trong nhà lưới. Về nước dùng tưới cho dưa, áp dụng hệ thống tưới nhỏ giọt bằng nước giếng khoan để đảm bảo sản phẩm dưa sau thu hoạch an toàn vệ sinh thực phẩm. Trong vụ trồng dưa lưới thử nghiệm đầu tiên, số lượng dưa thu về 2 tấn trái, lợi nhuận hơn 60 triệu đồng.

Để đảm bảo việc trồng dưa lưới đạt năng suất, chất lượng cho các vụ mùa tiếp theo, anh Trung tiếp tục gieo trồng thử nghiệm vụ dưa lưới thứ 2. Kết quả thu lại là trọng lượng dưa tăng cao từ 1,8 - 3,5kg/trái (thường dưa lưới có trọng lượng từ 1,2 - 2,2kg/trái). Vụ dưa lưới thứ 2 năng suất trái đạt hơn 2,5 tấn. Khi biết chắc chắn việc trồng dưa lưới trong nhà lưới thành công, anh Trung đã mở rộng diện tích lên hơn 2.000m². Tính đến thời điểm này, nhà lưới đã trồng được 5 đợt dưa lưới. Riêng đợt trồng dưa lưới bán trong dịp tết Nguyên đán năm 2023, thu hoạch 8 tấn trái, giá bán 50.000 đồng/kg, trừ chi phí lợi nhuận đem về hơn 240 triệu đồng.

Anh Trung chia sẻ, dưa lưới trồng bên trong nhà lưới không bị sâu hại tấn công, dây dưa sinh trưởng tốt, cho trái đồng đều, đặc biệt khi dưa lưới trồng dưới nền đất góp phần hạn chế nước tưới, giảm lượng phân bón, dưa có độ giòn và ngọt hơn so với dưa trồng trong chậu có giá thể; đồng thời, chi phí đầu tư trồng dưa giảm đáng kể. Cụ thể, nếu chi phí xây dựng nhà lưới có đầy đủ hệ thống tưới phun bằng hệ thống tưới nhỏ giọt, kết hợp giá thể dùng trồng dưa hơn 500 triệu đồng/1.000m², thì với nhà lưới trồng dưa không sử dụng giá thể có giá tầm 350 triệu đồng/1.000m².

Qua các đợt trồng dưa lưới bên trong nhà lưới, dưa cho năng suất cao, giá bán tốt, thu về lợi nhuận cao, tạo được công ăn việc làm cho nhiều lao động nông thôn tại địa phương. Từ đó, anh Trung đã mở rộng diện tích trồng dưa lưới trên đất lúa. Hiện tại, ruộng dưa lưới đang sinh trưởng tốt, tầm 2 tuần nữa sẽ cho thu hoạch trái.

Đổi mới “tư duy” phát triển sản xuất

Từ thực tiễn dưa lưới trồng trên nền đất, anh Trung đã đưa dưa lưới trồng luôn dưới chân ruộng, ở ngoài trời. Đây được xem là quyết định có phần “mạo hiểm” đối với dân có “nghề” trồng dưa lưới, nhưng với anh Trung, khi đã đưa dưa xuống trồng trên nền đất lúa, anh đã có thời gian dài thử nghiệm, bằng cách trồng dưa hấu dưới chân ruộng, anh trồng luôn vài luống dưa lưới vào các mùa vụ trong năm, nhằm có sự so sánh sự thích nghi của thời tiết đối với trái dưa lưới trồng dưới chân ruộng.

Anh Lê Huỳnh Việt Trung, xã Tân Long, thị xã Ngã Năm (Sóc Trăng) bên ruộng dưa lưới trồng dưới chân ruộng, trái dưa lưới đạt trọng lượng lớn, dự kiến 2 tuần nữa sẽ cho thu hoạch. Ảnh: THÚY LIỄU

Sau vài vụ mùa trồng dưa lưới thử nghiệm trong đất ruộng, anh Trung nhận thấy trái dưa lưới không khác gì trái dưa hấu, đặc biệt dưa lưới trồng dưới chân ruộng chất lượng, màu sắc vẫn đảm bảo không khác gì trồng trong nhà lưới và chi phí giảm đáng kể khi không phải đầu tư làm nhà lưới. Tuy nhiên, hệ thống tưới cho dưa vẫn phải thiết kế bài bản như bên trong nhà lưới, để cung cấp đủ lượng nước tưới cho dưa 2 ngày/lần, lúc thời tiết nắng nóng.

Anh Việt Trung bộc bạch: "Nếu như trồng dưa bên trong nhà lưới thì dưa không cần phải bao trái, còn khi trồng dưa lưới dưới chân ruộng thì phải bao từng trái ngay lúc dưa có kích cỡ bằng trái chanh, phòng tránh các loại côn trùng, sâu hại tấn công. Đồng thời, toàn bộ quá trình canh tác dưa, tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật trồng dưa theo hướng hữu cơ nên dưa sinh trưởng tốt, cho trái dày đặc và trái dưa nằm luôn trên nền đất đã được bao lưới".

Anh Việt Trung cho biết: “Tôi xuống giống 3 loại dưa lưới khác nhau trên diện tích đất ruộng 1ha, khoảng 2 tuần nữa số lượng dưa trồng dưới chân ruộng sẽ cho thu hoạch, ước sản lượng thu về hơn 9 tấn trái, trừ chi phí ước lợi nhuận 270 triệu đồng. Thu hoạch xong đợt dưa lưới dưới chân ruộng, tôi tiếp tục chuyển đổi 1ha đất lúa sang trồng dưa lưới, nâng diện tích trồng dưa lưới dưới chân ruộng lên 2ha. Tới đây, tôi sẽ thực hiện “cổ phần” việc trồng dưa lưới, bằng cách cho người dân góp vốn mua dây dưa. Mỗi dây dưa có giá 250.000 đồng, mua bao nhiêu dây dưa tùy nhu cầu và người dân sở hữu dây dưa trong suốt 7 năm. Với 1 dây dưa 1 năm, người mua sẽ được nhận 4 trái dưa. Đây là ý tưởng kinh doanh mới, vừa cung ứng sản phẩm nông sản sạch đến tận nhà cho bà con nông dân, vừa giúp bà con học hỏi kinh nghiệm sản xuất nông sản sạch, đặc biệt là tạo thêm công ăn việc làm cho nhiều lao động nông thôn, khi tham gia vào quá trình “cổ phần” dây dưa lưới”.

Đồng chí Hồng Minh Nhật - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Ngã Năm thông tin, mô hình trồng dưa lưới tại hộ anh Việt Trung là mô hình trồng dưa lưới duy nhất tại địa phương. Trong suốt thời gian qua, mô hình trồng dưa lưới bên trong nhà lưới đã đem lại nguồn thu nhập tốt tại hộ, đặc biệt trái dưa lưới có đầu ra rất tốt, thông qua việc liên kết với các đơn vị thu mua trong và ngoài tỉnh. Hướng tới, Phòng Kinh tế thị xã sẽ thành lập hợp tác xã trồng dưa lưới để nhân rộng mô hình trồng dưa lưới cho hộ dân trên địa bàn, góp phần tăng thu nhập và tạo công ăn việc làm cho bà con.

Có thể nói, việc trồng dưa lưới trên nền đất bên trong nhà lưới và đưa dưa lưới trồng dưới chân ruộng tại hộ anh Việt Trung thu cho năng suất cao, đem lại lợi nhuận tốt. Với bà con nông dân, khi muốn phát triển trồng dưa lưới, cần học hỏi các kinh nghiệm và dựa vào điều kiện thổ nhưỡng tại địa phương, kể cả thời tiết trước khi trồng dưa lưới. Có như vậy, việc trồng dưa lưới mới đảm bảo được thành công và đem lại thu nhập tốt tại hộ.

THÚY LIỄU (Nguồn: Báo Sóc Trăng)