Sự phá sản chóng vánh của FTX – sàn giao dịch tiền mã hóa lớn thứ 2 thế giới sau Binance – đang khiến nhiều nhà đầu tư tiền mã hóa và công chúng thêm phần hoài nghi về tương lai của Web3 trong bối cảnh thị trường tiền mã hóa đã sụt giảm mạnh trong thời gian dài trước đó.

Câu hỏi về sự bền vững của tương lai Web3

Web3, hay còn gọi là Internet thế hệ thứ 3 chỉ mới được phổ biến trong vài năm trở lại đây nhưng đã nhận được sự quan tâm từ cả doanh nghiệp startup, nhà đầu tư, và người dùng.

Thế hệ Web1 diễn tra trước những năm 2000, là giai đoạn đầu của Internet, nơi người dùng được kết nối trong các mạng nội bộ (ví dụ mạng LAN).

Thế hệ Web2 kéo dài từ đầu những năm 2000 và vẫn đang tiếp tục phát triển đến hiện tại. Người dùng có thể kết nối thời gian thực trên Internet, dựa trên các thiết bị di động như máy vi tính, điện thoại thông minh… Internet trong giai đoạn này có xu hướng hội tụ vào tay một số doanh nghiệp lớn với năng lực về cơ sở hạ tầng và thuật toán, có thể kể đến các tên tuổi như Alphabet (công ty mẹ của Google), Meta (công ty mẹ của Facebook), Amazon…

Thế hệ Web3 chỉ mới được quan tâm rộng rãi từ khoảng năm 2020, là thế hệ web được thiết kế dựa trên công nghệ blockchain (chuỗi khối), theo đó dữ liệu được phân tán tại các điểm (node) và không có ai có thể sở hữu toàn bộ dữ liệu.

Khi không có ai sở hữu dữ liệu, việc xác thực thông tin sẽ phải được thực hiện bởi chính cộng đồng người dùng. Sau khi tham gia xác thực các thông tin giao dịch trong chuỗi khối, người dùng sẽ nhận được phần thưởng là các đồng tiền mã hóa. Người dùng có thể sử dụng đồng tiền mã hóa này để trao đổi sang các đồng tiền mã hóa khác hoặc giao dịch hàng hóa trong thế giới thực ở những nơi chấp nhận đồng tiền đó. Đây là cơ chế trả thưởng đảm bảo cho Web3 có thể tự vận hành.

Từ đầu năm 2022 đến nay, giá trị của các đồng tiền mã hóa lao dốc, kéo theo hàng loạt vụ sụp đổ đột ngột của các đồng tiền mã hóa, tiêu biểu như đồng luna và mới đây là sự phá sản của sàn giao dịch tiền mã hóa lớn thứ hai thế giới FTX. Điều này khiến cho nhiều người đặt ra những nghi vấn về tính bền vững của tương lai Web3.

Sự sụt giảm thị trường không thể đảo ngược xu hướng Web3

Cho đến thời điểm hiện tại, web3 chỉ mới được công chúng biết đến thông qua các hoạt động giao dịch các đồng tiền mã hóa như bitcoin, ethereum trên các sàn giao dịch Binance, FTX hay các tựa game đình đám như Axie Infinity. Tuy nhiên đó chỉ là một phần nhỏ của hệ sinh thái Web3. Internet thế hệ thứ 3 bao gồm một hệ sinh thái rộng lớn với đa dạng các sản phẩm và dịch vụ.

Sự phát triển của Web3 nằm ở chỗ ngày càng có nhiều người dùng và tổ chức tài chính, thậm chí một số khu vực địa lý chấp nhận sử dụng các đồng tiền mã hóa, với khối lượng giao dịch ngày một tăng. Đây là dấu hiệu chính cho việc Web3 đang trên con đường tiến tới điểm phổ biến (Mass Adoption).

Trong khi đó, tốc độ phổ biến của chuỗi khối đang tăng lên với sự phát triển của các giao thức kết nối giúp cho việc giao dịch và xác thực ngày càng trở nên dễ dàng, nhanh chóng và tiết kiệm tài nguyên hơn. Tiêu biểu gần đây, trong tháng 9-2022, là sự kiện nâng cấp ethereum lên phiên bản 2.0 với cách thức xác thực tiết kiệm điện năng đáng kể.

Sự phát triển này cũng được bổ trợ bởi xu hướng chuyển dịch đầu tư vào Web3 ngày một nhiều của các quỹ đầu tư mạo hiểm, với khoảng 33 tỉ đô la Mỹ cho riêng năm 2021. Các quỹ đang lặp lại vai trò của mình như họ đã làm vào giai đoạn đầu của Web2, khi đang cung cấp nguồn lực và định hình xu hướng cho tương lai của Web3.

Nhìn chung, xu hướng phát triển của Web3 có thể chững lại do yếu tố thị trường nói chung, tuy nhiên sẽ khó có thể đảo ngược. Câu hỏi được các doanh nghiệp và nhà đầu tư quan tâm lúc này không phải là Web3 có tiềm năng phát triển hay không, mà là bao giờ thì Web3 sẽ bùng nổ.

Việt Nam có tiềm năng phát triển Web3

Cuộc thi BNB Chain Web3 Accelerator Việt Nam vừa diễn ra tháng 9 vừa qua đã quy tụ 150 dự án trong nước tham dự, với sản phẩm trải dài từ các ứng dụng DeFi, GameFi đến các dự án mang tính nền tảng đòi hỏi yếu tố công nghệ cao như hệ thống bảo mật, cơ sở hạ tầng DAOs… Việt Nam đang được đánh giá là thị trường tiềm năng cho Web3 với hệ thống cơ sở hạ tầng Internet phát triển nhanh chóng, nguồn nhân lực có chất lượng tốt với chi phí hợp lý.

Trịnh Minh/KTSG