Khi lớn tuổi, trí nhớ của con người sẽ kém đi, thường hay quên cái này, quên cái kia. Vậy những yếu tố nào đẩy nhanh quá trình thoái hóa não? Những phương pháp nào có thể giúp cho bộ não của người lớn tuổi trở nên linh hoạt hơn? 

(Ảnh: aslysun/ Shutterstock)

Bệnh sa sút trí tuệ và lão hoá

Bệnh sa sút trí tuệ (Dementia) là một thuật ngữ chung được sử dụng để mô tả một nhóm các triệu chứng liên quan não bộ, bao gồm suy giảm trí nhớ, ngôn ngữ, suy luận và các khả năng tư duy khác. Bệnh Alzheimer là một loại bệnh sa sút trí tuệ ảnh hưởng đến trí nhớ, suy nghĩ và hành vi.

Suy giảm trí nhớ do lão hóa rất phổ biến và có thể dẫn đến suy giảm các chức năng nhận thức, bao gồm trí nhớ, khả năng hiểu ngôn ngữ, chức năng điều hành và chỉ số thông minh. Nhưng nếu trí nhớ hoặc nhận thức của bạn suy giảm và ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày, bạn cũng nên nhanh chóng liên hệ với bác sĩ.  

Các yếu tố đẩy nhanh quá trình thoái hóa não 

Bệnh tật

Một số bệnh lý như tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, tim mạch, mạch máu não… làm mạch máu não bị tổn thương do quá trình lưu thông máu bị ảnh hưởng, xơ cứng động mạch, não bị viêm. Các thói quen sinh hoạt không lành mạnh như hút thuốc hoặc uống rượu cũng có thể dẫn đến các bệnh mãn tính và gây hại cho não. Bệnh trầm cảm không được điều trị cũng có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa não. 

Tai nạn xe hơi hoặc chấn động do thể thao

Tai nạn ô tô, đấm bốc, bóng bầu dục Mỹ và các môn thể thao khác gây va chạm vào đầu nhiều lần sẽ làm tổn thương các tế bào thần kinh trong não và khiến các dây thần kinh mất kết nối. 

Ít vận động

Ít vận động sẽ ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và khả năng vận chuyển oxy của máu, không có lợi cho quá trình tái tạo tế bào thần kinh. 

Lười suy nghĩ

Cách sống lười suy nghĩ sẽ đe dọa sức khỏe não bộ. Giống như tập thể dục có thể giữ dáng, rèn luyện tư duy có thể giúp giữ cho bộ não của bạn ở trạng thái tốt.

Xem TV

Nhà nghiên cứu Tăng Kiều An tại Đại học Y khoa Albert Einstein nói rằng: “Một trong những thói quen tồi tệ nhất (gây hại cho não) chính là xem TV.”

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người trung niên xem TV trong thời gian dài thì tương lai chất xám trong não sẽ nhỏ hơn. Các tế bào thần kinh của bộ não con người tồn tại trong chất xám. Nghiên cứu cũng cho thấy, những người trung niên xem TV ở mức độ vừa phải hoặc thường xuyên có chức năng nhận thức suy giảm 6,9% trong vòng 15 năm, so với những người không bao giờ hoặc hiếm khi xem TV. 

Tại sao xem TV làm tổn thương não? Nguyên nhân là do khi xem TV, con người ngồi yên một chỗ trong thời gian dài, não bộ không cần suy nghĩ, sẽ dần dần kém đi. Khi mọi người xem TV, bộ não đang “nạp thông tin” một cách thụ động, nếu người già có thể từ bỏ xem TV và ra ngoài trò chuyện với người thân, bạn bè, thì đây là cách bảo dưỡng bộ não liên tục và dễ dàng nhất. 

Bốn phương pháp giúp trí não sáng suốt hơn 

Tập thể dục nhịp điệu

Các bài tập thể dục nhịp điệu như chạy bộ, bơi lội và khiêu vũ có tác động ngược lại đến kích thước của hồi hải mã và cũng làm tăng thể tích não. Hồi hải mã trong não là một nơi rất quan trọng để học những điều mới mỗi ngày và lưu trữ trí nhớ ngắn hạn, đồng thời đây cũng là khu vực mà quá trình tái tạo não diễn ra tương đối tích cực.

Hoạt động não tĩnh

Một số hoạt động tĩnh như giải Sudoku, đọc sách, chơi cờ, v.v. tốt hơn là xem TV, nó có thể duy trì chức năng nhận thức của não và giảm khả năng mắc chứng mất trí nhớ.

Hoạt động kết hợp tĩnh và động

Những người lớn tuổi có thể làm những việc đòi hỏi trí lực và thể chất như làm việc nhà, làm vườn, du lịch.

Phát triển sở thích

Các khu vực khác nhau của não có thể được kích thích và kích hoạt toàn diện, giống như một chế độ ăn uống cân bằng có thể cung cấp nhiều loại chất dinh dưỡng cho cơ thể. Bình thường ngoài việc làm việc nhà, tập thể dục và đọc sách, bạn còn có thể nghe nhạc, hát và thưởng thức các buổi biểu diễn. Khi mọi người trong quá trình thưởng thức này thì toàn bộ não đều đang hoạt động.

Cân bằng dinh dưỡng 

Những người lớn tuổi cần phải ăn uống cân bằng dinh dưỡng, thêm vào đó là nghỉ ngơi và vận động đầy đủ, sẽ có ích rất lớn cho sức khỏe của não bộ và cơ thể.

Các thực phẩm bổ não

Các loại cá

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người lớn tuổi thường xuyên ăn cá có não bộ khoẻ mạnh hơn. Ăn nhiều cá hồi và cá trích cung cấp giàu Omega-3, rất hữu ích cho việc duy trì sức khỏe của cơ thể và não bộ.

Các loại rau lá xanh 

Các loại rau lá xanh rất giàu vitamin B6, B12 và acid folic giúp cơ thể thay thế L-cysteine. L-Cysteine là chất làm tăng stress oxy hóa tế bào, đây là yếu tố nguy cơ gây bệnh mạch máu, gây ra chứng hay quên, thậm chí phát triển thành bệnh Alzheimer. 

Trà

Trà xanh mới pha có chứa catechin, có thể thúc đẩy tế bào não tái tạo, duy trì số lượng tế bào não, giúp não hoạt động bình thường, đồng thời còn có thể nâng cao tinh thần, giúp đầu óc minh mẫn. 

Trứng

Trứng rất giàu chất dinh dưỡng, chứa vitamin B12, có thể duy trì sức khỏe của não và ngăn ngừa suy thoái. 

Bí đỏ

Bí đỏ là một loại rau quả giúp tăng cường trí não, giàu axit glutamic, là một chất dẫn truyền thần kinh, giúp kích thích thần kinh, có thể làm tăng hoạt động của các nơron thần kinh, giúp cải thiện phản ứng trao đổi chất của các tế bào thần kinh và não bộ. 

Theo Thời Phương, Aboluowang/TrithucVN