Quy định về các trường hợp ký hợp đồng lao động trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập; quy định mới về mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài... sẽ có hiệu lực từ tháng 2/2023.

Mức thu phí đăng ký cư trú trên cả nước

Đây là một trong những chính sách mới có hiệu lực tháng 02/2023 đáng chú ý được đề cập tại Thông tư 75/2022/TT-BTC quy định về mức thu, chế độ thu, nộp và quản lý lệ phí đăng ký cư trú, có hiệu lực kể từ ngày 05/02/2023.

Theo đó, việc thu lệ phí đăng ký cư trú trên toàn quốc sẽ được áp dụng chung theo mức sau đây mà không có sự phân biệt giữa các tỉnh, thành.

- Đăng ký thường trú, 20.000 đồng/lần đăng ký (10.000 đồng, nếu nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến);

- Đăng ký tạm trú, gia hạn tạm trú (cá nhân, hộ gia đình), 15.000 đồng/lần đăng ký (7.000 đồng, nếu nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến);

- Đăng ký tạm trú theo danh sách, gia hạn tạm trú theo danh sách, 10.000 đồng/lần đăng ký (5.000 đồng, nếu nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến);

- Tách hộ, 10.000 đồng/lần đăng ký (5.000 đồng, nếu nộp hồ sơ qua cổng dịch vụ công trực tuyến).

Trước đó, mức thu lệ phí đăng ký cư trú do Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương với nguyên tắc mức đăng ký cư trú tại thành phố trực thuộc Trung ương cao hơn mức thu đối với các khu vực khác.

Sửa quy định về trường hợp hưởng BHXH một lần

Có hiệu lực từ ngày 15/02/2023, Thông tư 18 năm 2022 của Bộ Y tế đã sửa hướng dẫn về các trường hợp mắc bệnh được hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 1 lần như sau:

Ngoài trường hợp đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS quy định tại điểm c khoản 1 Điều 60 Luật bảo hiểm xã hội, người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Theo đó, người lao động sẽ được hưởng BHXH 1 lần nếu thuộc một trong 02 diện sau:

- Đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.

Trước đây, người lao động thuộc trường hợp này còn phải đồng thời không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.

- Người mắc các bệnh, tật có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát hoặc không tự sinh hoạt cá nhân hằng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc. 

Mức ngoại tệ cá nhân được phép chuyển ra nước ngoài

Có hiệu lực cùng ngày với Thông tư 18 của Bộ Y tế (ngày 15/02/2023), Thông tư 20/2022/TT-NHNN đã có những hướng dẫn cụ thể về hoạt động chuyển tiền một chiều từ Việt Nam ra nước ngoài.

Theo đó, cá nhân Việt Nam được mua, chuyển, mang ngoại tệ ra nước ngoài cho các mục đích chuyển tiền một chiều như học tập, chữa bệnh, công tác, trợ cấp cho thân nhân,… nhưng bị giới hạn ở mức sau:

- Ngoại tệ mua, chuyển, mang ra nước ngoài cho mục đích học tập, chữa bệnh: Căn cứ vào các chi phí tại thông báo của phía nước ngoài.

- Ngoại tệ mua, chuyển, mang ra nước ngoài cho mục đích đi công tác, du lịch, thăm viếng: Căn cứ nhu cầu hợp lý của cá nhân và đảm bảo số tiền trong một năm không vượt quá thu nhập bình quân đầu người tại nước ngoài.

- Ngoại tệ mua, chuyển ra nước ngoài cho mục đích trả các loại phí, lệ phí cho nước ngoài: Căn cứ vào thông báo của phía nước ngoài.

- Ngoại tệ mua, chuyển ra nước ngoài cho mục đích trợ cấp thân nhân đang ở nước ngoài: Các ngân hàng được phép quyết định trên cơ sở nhu cầu hợp lý của cá nhân và phù hợp với mục đích hỗ trợ. Mức ngoại tệ mua, chuyển trong một năm không vượt quá thu nhập bình quân đầu người theo giá hiện hành của nước nơi người được trợ cấp đang sinh sống.

- Ngoại tệ mua, chuyển ra nước ngoài cho mục đích chuyển tiền thừa kế: Căn cứ vào giá trị tài sản mà người hưởng thừa kế được hưởng.

- Ngoại tệ mua, chuyển ra nước ngoài cho mục đích định cư ở nước ngoài: Căn cứ vào giá trị tài sản hình thành trước khi nhập quốc tịch nước ngoài hoặc trước khi được phép cư trú ở nước ngoài cho mục đích định cư.

Bỏ chứng chỉ ngoại ngữ, tin học với một số viên chức

Tháng 02 này cũng đánh dấu thời điểm chính thức hiệu lực của loạt Thông tư mới điều chỉnh về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của một số viên chức.

- Thông tư 30/2022/TT-BLĐTBXH: Kiểm định viên chính kỹ thuật an toàn lao động; Kiểm định viên kỹ thuật an toàn lao động; Kỹ thuật viên kiểm định kỹ thuật an toàn lao động.

- Thông tư 21/2022/TT-BGDĐT: Viên chức thiết bị, thí nghiệm.

- Thông tư 22/2022/TT-BGDĐT: Viên chức giáo vụ.

Ba nhóm công việc thực hiện chế độ hợp đồng trong cơ quan nhà nước

Thay thế cho Nghị định 68 năm 2000 kể từ ngày 22/02/2023, Nghị định 111/2022/NĐ-CP đã có những sửa đổi liên quan đến các công việc thực hiện chế độ hợp đồng trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp.

Theo đó, các công việc này được chia thành 03 nhóm, bao gồm:

 (1) Các công việc hỗ trợ, phục vụ trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện quản lý và áp dụng chế độ, chính sách theo quy định của pháp luật lao động, pháp luật dân sự và quy định của pháp luật khác có liên quan, gồm: Lái xe, bảo vệ, trừ trường hợp thuộc nhóm (2). Lễ tân, phục vụ; tạp vụ; trông giữ phương tiện; bảo trì, bảo dưỡng, vận hành trụ sở, trang thiết bị, máy móc phục vụ hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Công việc hỗ trợ, phục vụ khác thuộc danh mục vị trí việc làm hỗ trợ, phục vụ trong cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập không được xác định là công chức, viên chức.

(2) Các công việc hỗ trợ, phục vụ trong cơ quan hành chính thực hiện quản lý và áp dụng chế độ, chính sách như công chức, gồm:

- Bảo vệ ở các cơ quan, đơn vị: Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chính phủ; Kho tiền hoặc Kho hồ sơ ấn chỉ có giá trị như tiền của Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước, Kho ấn chỉ thuế, Kho ấn chỉ hải quan.

- Lái xe phục vụ Bộ trưởng hoặc chức vụ, chức danh tương đương Bộ trưởng trở lên; lái xe chuyên dùng chuyên chở tiền của Ngân hàng Nhà nước, Kho bạc Nhà nước;

- Người làm công việc hỗ trợ, phục vụ khác tại cơ quan trọng yếu, cơ mật ở Trung ương theo quyết định của người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền quản lý.

(3) Các công việc chuyên môn, nghiệp vụ.

Tương ứng với các công việc trên, lao động hợp đồng trong cơ quan nhà nước cũng chỉ được ký một trong hai loại hợp đồng là hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ.

Trước đây, còn có thể ký hợp đồng thuê khoán tài sản; hợp đồng kinh tế và các loại hợp đồng khác.

Bắt buộc giảm giá vé xem phim cho người già, trẻ em...

Thêm một chính sách mới có hiệu lực tháng 02/2023 là việc xử phạt đối với các cơ sở điện ảnh không miễn giảm giá vé cho người cao tuổi, người khuyết tật, người có công với cách mạng, trẻ em, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và các đối tượng khác.

Theo Nghị định 128/2022/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 15/02/2023), rạp chiếu phim vi phạm sẽ bị phạt từ 05 đến 10 triệu đồng.

Ngoài ra, Nghị định 128 năm 2022 cũng tăng mạnh mức phạt đối với một số vi phạm trong lĩnh vực điện ảnh:

- Sản xuất phim có nội dung tiết lộ bí mật đời tư của cá nhân và bí mật khác: Phạt tiền từ 40 đên 50 triệu đồng (trước đây chỉ phạt từ 10 đến 20 triệu đồng).

- Sản xuất phim có nội dung kích động bạo lực, thể hiện chi tiết hình ảnh, âm thanh, lời thoại dâm ô, trụy lạc, loạn luân: Phạt tiền từ 40 đên 50 triệu đồng (trước đây chỉ phạt từ 30 đến 40 triệu đồng).

Quy định về trường của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị-xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân

Nghị định số 103/2022/NĐ-CP của Chính phủ ngày 12/12/2022, có hiệu lực từ 1/2/2023 quy định về trường của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân.

Nghị định này quy định về vị trí pháp lý, nhiệm vụ và quyền hạn, cơ cấu tổ chức, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng, nhà giáo, người học, quản lý đối với trường của cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị-xã hội, lực lượng vũ trang nhân dân (trường đào tạo, bồi dưỡng).

Nghị định quy định trường đào tạo, bồi dưỡng là cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân được tổ chức, hoạt động theo quy định của Đảng và quy định của pháp luật, cụ thể:

Trường của cơ quan nhà nước là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước.

Trường của tổ chức chính trị là cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc Ban Chấp hành Trung ương Đảng; tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc trung ương; huyện ủy, quận ủy, thị ủy, thành ủy trực thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Trường của tổ chức chính trị-xã hội là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc cơ quan trung ương của tổ chức chính trị-xã hội.

Trường của lực lượng vũ trang nhân dân là đơn vị trực thuộc các cấp quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an nằm trong tổ chức, biên chế của Quân đội nhân dân Việt Nam, Công an nhân dân Việt Nam.

Nghị định nêu rõ cơ cấu tổ chức của trường đào tạo, bồi dưỡng thuộc cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị-xã hội phải phù hợp với cơ cấu tổ chức của đơn vị sự nghiệp công lập, theo quy định của pháp luật có liên quan, trong đó bao gồm: Hiệu trưởng, giám đốc (hiệu trưởng); phó hiệu trưởng, phó giám đốc (phó hiệu trưởng); Hội đồng trường, hội đồng học viện (hội đồng trường) thực hiện theo quy định tại Nghị định và của pháp luật có liên quan; Hội đồng khoa học và đào tạo; Khoa, phòng chức năng; đơn vị phục vụ đào tạo, bồi dưỡng và nghiên cứu khoa học; các đơn vị, tổ chức khác (nếu có) theo nhu cầu phát triển của trường đào tạo, bồi dưỡng.

Hỗ trợ người trồng lúa không thấp hơn 50% kinh phí

Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 02/2023/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 18/2016/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định số 35/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.

Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể, địa phương sẽ quyết định thực hiện các việc như hỗ trợ cho người trồng lúa: Sử dụng không thấp hơn 50% kinh phí dùng hỗ trợ cho người trồng lúa để áp dụng giống mới, tiến bộ kỹ thuật, công nghệ mới trong sản xuất lúa; hỗ trợ liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm.

Phần kinh phí còn lại để thực hiện các việc gồm phân tích chất lượng hóa, lý tính của các vùng đất chuyên trồng lúa nước có năng suất, chất lượng cao định kỳ 10 năm để sử dụng hiệu quả và có biện pháp cải tạo phù hợp: Căn cứ vào định mức kinh tế kỹ thuật, các đơn vị lập dự toán chi trình cấp có thẩm quyền quyết định;

Cải tạo nâng cao chất lượng đất chuyên trồng lúa nước hoặc đất trồng lúa nước còn lại: Căn cứ vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trồng lúa trong từng thời kỳ được cấp có thẩm quyền phê duyệt của địa phương, chất lượng đất chuyên trồng lúa nước trên địa bàn và điều kiện thực tế của địa phương, ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo ủy ban nhân dân cấp huyện lập phương án cải tạo nâng cao chất lượng đất chuyên trồng lúa nước hoặc đất trồng lúa nước còn lại cho cả thời kỳ và từng năm, gửi sở nông nghiệp và phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt.

Căn cứ phương án cải tạo nâng cao chất lượng đất trồng lúa được duyệt và định mức kinh tế kỹ thuật, các đơn vị lập dự toán chi cải tạo nâng cao chất lượng đất trồng lúa (tăng độ dày tầng canh tác; tôn cao đất trồng lúa trũng, thấp; tăng độ bằng phẳng mặt ruộng; thau chua, rửa mặn đối với đất nhiễm phèn, mặn và các biện pháp cải tạo đất khác) trình cấp có thẩm quyền quyết định để làm cơ sở thực hiện;

Đầu tư xây dựng, duy tu bảo dưỡng các công trình hạ tầng nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn xã, trong đó ưu tiên đầu tư hệ thống giao thông, thủy lợi trên đất trồng lúa;

Khai hoang, phục hóa đất chưa sử dụng thành đất chuyên trồng lúa nước hoặc đất trồng lúa nước còn lại: Mức chi theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Nghị định số 35/2015/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.

Ngọc Tú