Trung khuôn khổ các hoạt động kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (26/3/1983 - 26/3/2023), Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước” đã được tổ chức vào chiều ngày 23/3 tại Hà Nội.

Chủ tịch LHHVN Phan Xuân Dũng; Phó Chủ tịch UBTW MTTQVN Nguyễn Hữu Dũng;, Phó Chủ tịch LHHVN Phạm Ngọc Linh; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài Bộ Ngoại giao Mai Phan Dũng đồng chủ trì hội thảo

Hội thảo do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam ( Liên hiệp Hội Việt Nam) chủ trì, phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài tổ chức. Chủ trì Hội thảo có ông Phan Xuân Dũng - Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam; ông Nguyễn Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; ông Phạm Ngọc Linh - Phó Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam; ông Mai Phan Dũng - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài thuộc Bộ Ngoại giao; cùng sự tham gia của đại diện lãnh đạo nhiều ban, bộ, ngành, tổ chức chính trị-xã hội, lãnh đạo Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật 63 tỉnh, thành phố và trí thức kiều bào.

Trí thức Việt Nam ở nước ngoài là lực lượng quan trọng, không thể tách với dân tộc, với đất nước. Nhiều đóng góp quan trọng của trí thức Việt Nam ở nước ngoài thời gian qua trong công cuộc xây dựng và bảo về tổ quốc đã được Đảng, Nhà nước ghi nhận, đánh giá cao trong Nghị quyết số 36-NQ/TW, Chỉ thị số 45-CT/TW và Kết luận số 12-KL/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài.

Hội thảo nhằm đánh giá công tác tập hợp, đoàn kết và phát huy đội ngũ trí thức KH&CN trong và ngoài nước xây dựng và phát triển đất nước nói chung và Liên hiệp Hội Việt Nam nói riêng; góp phần xây dựng Liên hiệp Hội Việt Nam trở thành tổ chức chính trị - xã hội vững mạnh, giữ vai trò nòng cốt trong tập hợp đoàn kết và phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Chủ tịch LHHVN Phan Xuân Dũng phát biểu khai mạc

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của trí thức người Việt Nam ở nước ngoài, là một bộ phận quan trọng của lực lượng trí thức Việt Nam, là nguồn lực quý giá của đất nước. Thông qua Hội thảo “Trí thức người Việt Nam ở nước ngoài tham gia xây dựng và phát triển đất nước”, những phát hiện, đề xuất những giải pháp hay, khả thi, hiệu quả để kiến nghị với Đảng và Nhà nước tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện phát huy hơn nữa trí thức người Việt Nam ở nước ngoài đối với công cuộc xây dựng và phát triển đất nước hiện nay, nhất là trong các lĩnh vực phát triển tiềm lực KH&CN, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, và chuyển đổi số quốc gia. Hội thảo được tổ chức là một hoạt động cụ thể, thiết thực hướng về ngày kỷ niệm 40 năm thành lập Liên hiệp Hội Việt Nam.

Quang cảnh hội thảo

Theo báo cáo tham luận của đại diện Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, số lượng người có trình độ đại học trở lên chiếm khoảng 10-12% trong cộng đồng 5,3 triệu người Việt Nam ở nước ngoài, tương đương 500.000-600.000 người, trong đó có đến 50% sống tại Hoa Kỳ, kế đến là các nước Pháp, Úc, Canada...Chuyên gia, trí thức Việt Nam ở nước ngoài thành công trên nhiều lĩnh vực, từ khoa học công nghệ tới các lĩnh vực văn hóa, xã hội, nghệ thuật. Hầu hết các ngành và lĩnh vực quan trọng như điện tử, sinh học, y học, vật liệu mới, năng lượng mới, tin học hàng không vũ trụ, hải dương đều có chuyên gia người Việt Nam làm việc.

Trong những năm qua, chuyên gia, trí thức kiều bào đã có nhiều đóng góp quan trọng trên các lĩnh vực, từ chuyển giao kiến thức, tiến bộ kỹ thuật mới, đào tạo cán bộ kỹ thuật góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực KH&CN của Việt Nam. Họ là cầu nối vận động, kêu gọi, thu hút các nhà khoa học quốc tế có uy tín về Việt Nam tham gia hội nghị, hội thảo, giao lưu, hợp tác với các nhà khoa học Việt Nam. Kêu gọi các nguồn lực quốc tế của các chính phủ, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức khoa học quốc tế, doanh nghiệp ủng hộ, giúp đỡ Việt Nam phát triển KH&CN   

Khi đại dịch COVID-19 trong nước bùng phát và diễn biến phức tạp, các chuyên gia, trí thức kiều bào đã trực tiếp kết nối, vận động các cơ quan chính quyền, tổ chức, doanh nghiệp sở tại hỗ trợ vaccine cho Việt Nam và thúc đẩy chuyển giao công nghệ sản xuất vaccine, chia sẻ kinh nghiệm phòng chống dịch ở nước sở tại và đưa ra nhiều đề xuất, khuyến nghị hữu ích cho các cơ quan trung ương và địa phương trong nước. Những đóng góp đó đã khẳng định tấm lòng trí thức Việt Nam ở nước ngoài luôn khát khao cống hiến trí tuệ cho quê hương, đất nước.

Ông Nguyễn Văn Phước - Chủ tịch Liên hiệp các Hội KH&KT Tp.HCM phát biểu tham luận

Bên cạnh những kết quả bước đầu đạt được, nhiều ý kiến tham luận tại Hội thảo cũng thẳng thắn nhìn nhận, sự thu hút, trọng dụng, đãi ngộ trí thức Việt Nam ở nước ngoài về mức độ đóng góp cho đất nước vẫn còn rất xa so với kỳ vọng. Nhiều nguyên nhân đã nêu ra, đó là: nhiều bất cập, hạn chế trong cơ chế, chính sách thu hút, trọng dụng trí thức Việt Nam tại nước ngoài; môi trường làm việc chưa phù hợp, điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị cho nghiên cứu khoa học và môi trường học thuật chuyên nghiệp trong nước còn hạn chế; một số cấp ủy Đảng, Chính quyền còn xem nhẹ ý kiến đóng góp và tư vấn của chuyên gia, trí thức kiều bào,...Đến thời điểm này, ta chưa có dữ liệu đầy đủ về các chuyên gia, trí thức kiều bào về kiến thức, kinh nghiệm, thành tựu, lĩnh vực, kết quả nghiên cứu mà kiều bào ta có thế mạnh. Những lĩnh vực, ngành nghề cần tập trung thu hút chuyên gia đóng góp. Đặc biệt, hình thức, phương thức thu hút trí thức kiều bào về đóng góp cho đất nước vẫn còn nhiều lúng túng

Tại Hội nghị, nhiều giải pháp thu hút, sử dụng, trọng dụng trí thức Việt Nam ở nước ngoài đã được đề xuất: phải có không gian đủ lớn cho trí thức hoạt động, họ có thể làm việc gì thì bố trí làm việc đó như cách Bác Hồ đã từng làm năm xưa; xây dựng cơ quan điều phối trí thức kiều bào để làm cầu nối giữa bên có nhu cầu và bên có nguồn lực; nên có những đầu tư có trọng tâm, trọng điểm để thu hút trí thức kiều bào tham gia; có chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, tổ chức khoa học và công nghệ khi họ thu hút trí thức kiều bào tham gia các công trình, dự án lớn, thậm chí tham gia giảng dạy tại các trường đại học, có thể về trực tiếp làm việc tại Việt Nam hoặc làm việc từ xa; chân trọng, cầu thị, lắng nghe; ghi nhận, đánh gia đúng những giá trị trí thức kiều bào đóng góp....

Phát biểu kết luận Hội thảo, ông Nguyễn Hữu Dũng - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đánh giá cao các tham luận, ý kiến tại hội thảo, qua đó, cho chúng ta có cái nhìn vừa tổng quát hơn, vừa sâu hơn về bức tranh thu hút, trọng dụng trí thức kiều bào về đóng góp cho quê hương trong thời gian tới. Các ý kiến đề xuất sẽ được Ban Tổ chức Hội thảo tổng hợp, chắt lọc để đề xuất các cấp có thầm quyền có chính sách phù hợp trong thời gian tới.

LHHST