Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và thực hiện Nghị quyết Trung ương 8 khóa XIII về tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới,trong giai đoạn 2020-2024, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Sóc Trăng (Liên hiệp Hội) đã nỗ lực không ngừng để phát huy vai trò là tổ chức tập hợp đội ngũ trí thức KH&CN, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ do Đảng, Nhà nước giao.

Công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước được thực hiện bằng nhiều hình thức, chủ yếu triển khai các văn bản liên quan đến đội ngũ trí thức và hoạt động của Liên hiệp Hội, điển hình như: Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 24/11/2023 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII; Kết luận số 93-KL/TW ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư; Nghị quyết và Chương trình của Tỉnh ủy thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, nhiệm kỳ 2020-2025; Quy chế số 34-QC/TU ngày 28/12/2023 của Tỉnh ủy về tổ chức và hoạt động của hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng,...

Tập hợp và phát huy tốt vai trò của trí thức khoa học và công nghệ, thông qua các buổi họp mặt trí thức với lãnh đạo tỉnh, Liên hiệp Hội đã huy động sự đóng góp của đội ngũ trí thức trong và ngoài tỉnh đề xuất các cơ chế, giải pháp thực hiện hiệu quả mục tiêu, nhiệm vụ đối với 07 Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Sóc Trăng lần thứ XIV nhiệm kỳ 2020 - 2025. Bên cạnh đó, Liên hiệp Hội tạo điều kiện để trí thức tham gia đóng góp nhiều văn bản dự thảo như  Dự án Luật Đất đai (sửa đổi); dự thảo sửa đổi, bổ sung Quy định số 171-QĐ/TW của Ban Bí thư^[1]; các Đề án, Quy hoạch, Kế hoạch,... liên quan đến phát triển nguồn nhân lực và kinh tế - xã hội của tỉnh.

Công tác xây dựng và phát triển tổ chức Liên hiệp Hội được chú trọng, được sự quan tâm chỉ đạo của Tỉnh ủy và UBND tỉnh, Liên hiệp Hội hoàn tất công tác kiện toàn chức danh Chủ tịch Liên hiệp Hội theo quy định, kịp thời kiện toàn Ban Chấp hành nhằm đảm bảo cơ cấu thành phần, tham gia đóng góp và lãnh đạo hoạt động của Liên hiệp Hội đạt hiệu quả.

Thành lập Trung tâm Kết nối Dịch vụ Khoa học Xã hội tỉnh nhằm kết nối các nguồn lực trong và ngoài nước để hỗ trợ các hoạt động về giới, hỗ trợ phát triển cộng đồng,... thông qua các dự án như: “Xây dựng năng lực lãnh đạo thế hệ trẻ Việt Nam trở thành công dân toàn cầu” (Dự án ROTA) do tổ chức Education Above All Foundation (EAA) và tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (AAV) tài trợ; “Nâng cao nhận thức thích ứng biến đổi khí hậu trong sử dụng, phát triển năng lượng tái tạo góp phần phát triển bền vững các mô hình vùng nuôi tôm nước lợ tỉnh Sóc Trăng” do Tổ chức FES (Friedrich-Ebert-Stiftung) tài trợ; “Cải thiện điều kiện sống gắn với bảo vệ môi trường cho người nghèo tại tỉnh Sóc Trăng” được tài trợ bởi Quỹ Canada. Đây là tổ chức khoa học công nghệ ngoài công lập, trực thuộc Liên hiệp Hội, hoạt động theo hình thức tự chủ, tự trang trải kinh phí và tự chịu trách nhiệm trong hoạt động.

Tăng cường mối liên kết và phát huy thế mạnh của các hội thành viên để thực hiện các nhiệm vụ được giao. Hiện tại, Liên hiệp Hội có 17 hội thành viên và 01 tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc, với hàng ngàn hội viên, trong đó có 2.160 hội viên có trình độ từ đại học trở lên, tạo nên một mạng lưới trí thức, gắn bó với hoạt động của Liên hiệp Hội tỉnh. Song song đó, Liên hiệp Hội phối hợp với các cơ quan quản lý chuyên môn của hội tổ chức thăm, làm việc với các Hội và tổ chức thành viên^[2] về tình hình hoạt động trong thời gian qua. Qua đó đề xuất cơ quan có thẩm quyền xem xét, tạo điều kiện hỗ trợ cho các hội còn khó khăn trong tổ chức và hoạt động.

Việc tôn vinh trí thức nhằm khích lệ đội ngũ trí thức đoàn kết, phát huy trí tuệ, sức sáng tạo trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Giai đoạn 2020-2024, Liên hiệp Hội tổ chức vinh danh trí thức tiêu biểu đối với AHLĐ. KS Hồ Quang Cua, TS. Trần Tấn Phương và  ThS. Nguyễn Thị Thu Hương - nhóm tác giả của công trình “Nghiên cứu, chọn tạo và phát triển giống lúa thơm Sóc Trăng: ST24 và ST25 giai đoạn 2008 - 2016” đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ. Đay là giải thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước dành cho các công trình khoa học và công nghệ xuất sắc. Nhóm tác giả công trình đồng thời nhận được Thư khen của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ghi nhận và biểu dương những đóng góp cho sự nghiệp phát triển của ngành nông nghiệp nước nhà.

Vinh danh nhóm tác giả đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh về khoa học và công nghệ

Thông qua các cơ quan chức năng, Liên hiệp Hội đề xuất và được cơ quan có thẩm quyền tặng danh hiệu “Trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu” đối với TS. Trịnh Công Lý, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử tỉnh (năm 2022) và Lương y Dương Ngân Đức, Chủ tịch Hội Đông y tỉnh (năm 2024); vinh danh 02 công trình sáng tạo khoa học và công nghệ tiêu biểu của tỉnh vào Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2020 và năm 2023.

Hoạt động thông tin và phổ biến kiến thức được thực hiện thường xuyên và liên tục thông qua Bản tin Diễn đàn tri thức khoa học và công nghệ tỉnh Sóc Trăng định kỳ hàng quý; trang thông tin điện tử của Liên hiệp Hội và phối hợp tổ chức hội thảo. Giai đoạn 2020 - 2024, Liên hiệp Hội đã xuất bản 20 kỳ Bản tin, đăng tải trên 2.000 tin, bài, hình ảnh trên trang thông tin điện tử. Thông qua các kênh thông tin này, huy động đội ngũ trí thức tích cực tham gia vào các hoạt động thông tin, tuyên truyền, phổ biến kiến thức về khoa học và công nghệ đến người dân trong của tỉnh. Các tin, bài được chọn lọc kỹ, nâng dần về chất lượng và phong phú, đa dạng về nội dung.

Hoạt động khoa học, công nghệ và tư vấn, phản biện

Trong khi chưa đủ điều kiện tổ chức hoạt động tư vấn phản biện và giám định xã hội với vai trò độc lập, Liên hiệp Hội tham gia với vai trò ủy viên phản biện trong các Hội đồng khoa học và công nghệ, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với các dự án; tham gia góp ý kế hoạch điều chỉnh Quy hoạch sử dựng đất trên địa bàn tỉnh; góp ý cho kế hoạch sử dụng đất năm 2025 của các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh, tích cực tham gia với vai trò thành viên của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh thực hiện nhiệm vụ Giám sát và phản biện xã hội.

Trong hoạt động khoa học và công nghệ, Liên hiệp Hội là thành viên tích cực tham gia các hội đồng khoa học và công nghệ chuyên ngành, hội đồng sáng kiến cấp tỉnh và các hội đồng do các sở, ban, ngành thành lập; qua đó khẳng định vai trò vị trí của Liên hiệp Hội trong mối liên kết với các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. 

Hoạt động khuyến khích, thúc đẩy phong trào thi đua lao động sáng tạo

Liên hiệp Hội được giao nhiệm vụ là cơ quan thường trực, phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức tốt Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh (Hội thi) định kỳ 2 năm/lần và Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng (Cuộc thi) định kỳ hàng năm trên địa bàn tỉnh nhà, mở ra sân chơi bổ ích cho mọi công dân, mọi lứa tuổi, kể cả các em nhi đồng từ 6 tuổi trở lên. Công tác tổ chức các hoạt động này đã đi vào nề nếp, riêng Cuộc thi đã hình thành hệ thống đến tuyến huyện.

Trao giải Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng năm 2024

Giai đoạn từ năm 2020 đến 2024, có 02 lần tổ chức Hội thi với 90 giải pháp tham gia, trong đó có 38 giải pháp đạt giải cấp tỉnh và có 04 lần tổ chức Cuộc thi thu hút hơn 7.200 giải pháp dự thi với 194 giải pháp đạt giải cấp tỉnh, 04 giải pháp đạt giải Khuyến khích Cuộc thi toàn quốc.

Nhìn chung, trong 5 năm qua, công tác giáo dục chính trị tư tưởng đối với đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ được quan tâm, góp phần ổn định tình hình chính trị, xã hội trong tỉnh. Liên hiệp Hội đã triển khai tốt các hoạt động bám sát nhiệm vụ chính trị, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao trong tình hình mới. Bên cạnh đó, hoạt động của Liên hiệp Hội vẫn còn một số hạn chế nhất định như: hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội chưa được triển khai với vai trò độc lập như các tỉnh, thành khác; công tác phối hợp với các sở, ban, ngành và địa phương chưa kịp thời; công tác tập hợp trí thức còn nhiều hạn chế, chưa phát huy được tiềm lực của đội ngũ trí thức trong tỉnh và trí thức là người Sóc Trăng ở ngoài tỉnh...

Thu Nga

(1) Quy định số 171-QĐ/TW, ngày 27/6/2008 của Ban Bí thư về chức năng, nhiệm vụ của Đảng bộ, chi bộ cơ sở cơ quan hội quần chúng

(2) Hội Nghề cá, Hội Sinh vật cảnh, Hội Chăn nuôi - Thú y, Hội Làm vườn, Hội Y học, Hội Điều dưỡng, Hội Đông y, Hội Châm cứu, Hội Xây dựng và Câu lạc bộ trí thức